Pandemi süreci ile birlikte çalışma hayatımıza giren uzaktan çalışma sistemine ilişkin yasal altyapı daha önce oluşturulmuş olmasına rağmen herhangi bir mevzuat açıklanmamıştı. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı tarafından hazırlanan ‘Uzaktan Çalışma Yönetmeliği’ Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yönetmelik ile uzaktan çalışma sistemine ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir. Buna göre;
- Yönetmelikte ”Personelin, işveren tarafından oluşturulan iş organizasyonu kapsamında iş görme edimini evinde ya da teknolojik iletişim araçları ile işyeri dışında yerine getirmesi esasına dayalı ve yazılı olarak kurulan iş ilişkisidir.” şeklinde tanımlanan uzaktan çalışmaya ilişkin iş sözleşmeleri yazılı olarak yapılmalıdır. İlgili sözleşmede yapılacak işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin işçiyle iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümler yer almalıdır.
- Uzaktan çalışmanın yapılacağı yer ile ilgili tüm düzenlemeler iş başlamadan önce tamamlanmış olmalı ve düzenlemelerden doğan maliyetlerin nasıl karşılanacağını uzaktan çalışan ile işveren birlikte belirler.
- Uzaktan çalışacak personelin mal ve hizmet üretimi için ihtiyaç duyduğu tüm ekipmanlar, sözleşmede aksi kararlaştırılmadığı sürece, işveren tarafından sağlanmalıdır. Ekipmanların işveren tarafından sağlanması durumunda, çalışana teslim tarihi itibari ile bedellerinin belirtildiği iş araçları listesi yazılı olarak hazırlanır ve çalışana teslim edilir. Bu belge, çalışan tarafından imzalanır ve işveren tarafından personel özlük dosyasında saklanır.
- Uzaktan çalışmanın hangi zaman aralığında ve ne kadar süre ile gerçekleştirileceği iş sözleşmesi ile belirlenir. Çalışma saatlerinde yapılacak değişiklik mevzuatta öngörülen sınırlamalar çerçevesinde olmalıdır. Fazla çalışmaya ihtiyaç duyulması halinde işveren yazılı talepte bulunmalıdır. Fazla çalışma işçinin kabulüne bağlıdır.
- İşveren, uzaktan çalışacak personeli işyeri ve yaptığı işe ilişkin verilerin korunması ve paylaşılmasına ilişkin kural ve mevzuat hakkında bilgilendirmeli ve gerekli tedbirleri almalıdır. Korunması gereken veriler sözleşmede belirtilmelidir. İşçi, bu konuda belirlenecek kurallara uymakla yükümlüdür.
- Uzaktan çalışanın iş güvenliği işveren tarafından sağlanacaktır. Bu çerçevede yapılan işin niteliği dikkate alınarak iş sağlığı ve güvenliği konusunda işçi bilgilendirilmeli ve bu konuda gerekli eğitim verilmelidir. Bu madde gereğince uzaktan çalışmanın yapıldığı yer işyeri sayılmaktadır.
- Tehlikeli kimyasal madde ve radyoaktif maddelerle çalışma, bu maddelerin işlenmesi, biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan işlerde uzaktan çalışma yapılamaz.
- İş ilişkisi doğrudan uzaktan çalışma sözleşmesi ile kurulabilir. Ayrıca halihazırda işyerinde çalışan işçinin iş sözleşmesi, işveren ve işçinin anlaşması halinde uzaktan çalışma sözleşmesine dönüştürülebilir. Bunun için personel uzaktan çalışma isteğini yazılı olarak işverene bildirir. İşveren bu talebi değerlendirerek kararını 30 gün içerisinde yazılı olarak personele bildirmek durumundadır. İşverenin personelin talebini kabul etmesi durumunda uzaktan çalışma sözleşmesi düzenlenir.
Kaynak: Türmob