DAMGA VERGİSİ
Damga Vergisi Nedir?
Damga vergisi, kişiler ve kurumlar arasındaki anlaşma ve yazışma işlemlerinin gerçekleşmesi sağlayan kâğıtlardan alınan vergidir. Her türlü sözleşmeden doğan evraklı işlemlerin tamamını kapsar ve devlet tarafından alınan bir vergi çeşididir. Eğer bu sözleşmelerin iki taraf arasında ise iki taraf da bu verginin mükellefi olur. Böylece damga vergisini iki taraf da ödemiş olur.
Damga Vergisi Nasıl Hesaplanır?
Damga vergisi kapsamında olan kâğıtların nüshalarına göre damga vergisini hesaplamaktadır. Fakat suret veya fotokopi tutarı, damga vergisinin kapsamına alınmamaktadır. Maktu ve nispi şekilde de ödenebilmektedir. Eğer sözleşmede değer belirtilmemişse damga vergisini maktu olarak alınır; değer belirtilmişse nispi olarak alınır. Sözleşmeden alınacak damga vergisi oranı binde 9.48'dir.
Damga Vergisi Mükellefi Kimdir?
Damga Vergisi Kanunu ile sınırları belirlenmiş resmi bir nitelik taşıyan kâğıtları kim tarafından imzalanıyorsa, o kişiler bu verginin mükellefi olur. Ama imza atan taraflardan biri resmi kuruluş veya muaf durumdaysa o zaman damga vergisini diğer taraf ödemektedir. Damga Vergisi Kanunu 24’üncü maddesine belirtildiği gibi vergiye tabi kâğıtların vergisi hiç ödenmemiş veya eksik ödenmişse imzalayanlar bu vergiden müteselsilen sorumludur. Sürekli damga vergisi mükellefiyetine sahip olan taraflar damga vergisi beyannamesi vermekle mükelleftir. Ödemeler vergi dönemini içeren ayın 26. Günü akşamına kadar yapılmaktadır.
Damga Vergisi Beyannamesi Ne Zaman Verilir?
Damga Vergisi Beyannamesi, ayın 23. gününe kadar verilmelidir. Beyanname verilen ayın 26. günü akşamına kadar da ödenmesi gerekir. Damga Vergisi Beyannamesi, işletmenin ya da kişinin bağlı bulunan vergi dairesine ödenebilmektedir. Damga Vergisinin beyan edilmemesi durumunda çeşitli cezai yaptırımları vardır. Ödenmemesi halinde, gecikme cezası ile birlikte vergi ziya-ı uygulanmaktadır.
Damga Vergisi Nasıl Ödenir?
Damga vergisi ödeme yöntemleri şu şekildedir; pul yapıştırma yöntemiyle ödeme, makbuz karşılığı yoluyla ödeme, istihkaktan kesinti yaparak ya da basılı damga konulması yoluyla ödenebilmektedir. Basılı damga konulması şekliyle ödeme aşağıda listelenen kağıtların Damga Vergisi pul yerine basılı damga şekliyle de ödenilebilir;
• Makbuz ve ibra senetleri
• Faturalar
• Ulaştırma ile ilgili kağıtlar
• Elektrik, havagazı, telefon ve su abonman mukavelenameleri
• Maliye Bakanlığının müsaadesi alınmak kaidesiyle vergiye tabi diğer kağıtlar
Makbuz karşılığı ödeme
Maliye Bakanlığı tarafından yetkilendirildiği belirtilen mükellefler, kurum ve kuruluşlar tarafından bir ay içinde düzenlenen kağıtların vergisi, ertesi ayın 20. günü akşamına kadar vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve 26. günü akşamına kadar ödenmesi gerekir.
İstihkaktan kesinti şekliyle ödeme
İstihkaktan kesinti yapan vergi sorumlusu durumunda olduğu bu ödeme şekli, mevzuatta şu şekilde düzenlenmiştir; istihkaktan kesinti yapmak durumunda bulunan daire ve müesseseler tarafından bir ay içinde kesilen Damga Vergisi, ertesi ayın 20’nci günü akşamına kadar ödemenin yapıldığı yer vergi dairesine bir beyanname ile bildirilir ve 26’nci günü akşamına kadar yatırılması gerekir.
Damga Vergisi Yükümlülük ve Cezai Durumlar Nelerdir?
Birden fazla kişinin imzaladığı kağıtlara ait vergi ve cezaların tamamından yine imzalayanlar sorumludurlar. Bunlar arasında vergiden muaf olanların bulunması Damga Vergisinin eksik ödenmesini gerektirmez. Damga Vergisinden muaf kuruluşlarca kişilerin işlemleriyle ilgili olarak düzenlenen ve sadece bu kurumların imzasını taşıyan kağıtlara ait verginin tamamı gerçek kişiler tarafından ödenir. Ancak bu kağıtlara ait verginin hiç ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde vergi ve cezanın tamamından kişilerle birlikte kurumlar da sorumludurlar. Resmi daireler veya noterlerce düzenlenerek kişilere verilen veya dairede bırakılan ve Damga Vergisi hiç alınmayan veya eksik alınan kağıtların vergisi mükelleflere, cezası ise düzenleyen kişilere aittir.
Damga Vergisinin, belirlenen tarihler arasında beyan edilmemesi ve ödenmemesi durumunda, vergi ziya-ı cezası ile beraber gecikme cezası da uygulanmaktadır. Damga vergisi ödeme yükümlülüğü ise tarafların niteliğine göre değişiklik göstermektedir.
• Taraflar eşit derece vergi mükellefi ise ödemeyi iki taraftan biri gerçekleştirebilir.
• Taraflardan birinin şahıs şirketi, diğeri ise anonim şirketse ödemeyi anonim şirket tarafından gerçekleştirir.
• Anlaşmada taraf olan kişi vergiden muaf ya da kamu kuruluşu ise, ödemeyi karşı taraf üstlenir.
Damga Vergisi Tabi Kâğıtları Nelerdir?
- Akitlerle ilgili kâğıtlar
- Belli parayı ihtiva eden kâğıtlar:
- Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler (Binde 9,48)
- Kira mukavelenameleri (Mukavele süresine göre kira bedeli üzerinden) (Binde 9,48)
- Kefalet, teminat ve rehin senetleri (Binde 9.48)
- Tahkim nameler ve sulh nameler (Binde 9.48)
- Fesih nameler (Belli parayı ihtiva eden bir kâğıda taalluk edenler dâhil) (Binde 1,98)